
Rodzaje nurtów psychoterapeutycznych
Nierzadko wybór nurtu psychoterapeutycznego może stanowić pewien kłopot. Wybrać psychoterapię w nurcie psychodynamicznym czy może w nurcie poznawczo-behawioralnym? A może jednak podejście Gestalt lub systemowe?
Psychoterapia ma na celu między innymi wyeliminowanie czynników warunkujących wystąpienie zaburzeń zdrowia, zrozumienie destruktywnych doświadczeń, a także odzyskanie kontroli nad własnymi zachowaniami. Wszystkie nurty psychoterapeutyczne służą zatem udzieleniu pomocy osobie przeżywającej trudności mniejszego bądź większego nasilenia, ale także rozwojowi i realizacji potrzeb. Nurty te jednak różnią się pod względem głównego przedmiotu zainteresowań czy też rodzaju stosowanych technik terapeutycznych.
Zagłębienie się w niezwykle obfity w informacje obszar psychoterapii może powodować poczucia zagubienia czy zdezorientowania. Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na fakt, że dzięki dużemu zróżnicowaniu podejść w obrębie dziedziny psychoterapii możemy wybrać ten jeden nurt, który będzie najlepiej odpowiadał naszym predyspozycjom osobowościowym, aktualnym trudnościom oraz potrzebom. Co więcej, wielu terapeutów w swojej pracy psychoterapeutycznej korzysta z różnorodnych ujęć, aby praca z pacjentem była jak najbardziej efektywna. Poznajmy zatem różne nurty psychoterapii.

Terapia psychodynamiczna
Według podejścia psychodynamicznego występowanie objawów psychopatologicznych wynika z nieuświadomionych konfliktów wewnętrznych. Trudne, destruktywne doświadczenia życiowe (np. z okresu dzieciństwa) mogą zostać ulokowane w nieświadomej części umysłu. Choć taka strategia służy ochronie zdrowia, to nie powoduje usunięcia problemu. Taki nieuświadomiony konflikt psychiczny może mieć wpływ na aktualne przeżycia dorosłego człowieka. Celem terapii psychodynamicznej jest odnalezienie tychże konfliktów i przepracowanie ich. W trakcie trwania bezpiecznej, zaufanej relacji z terapeutą pacjent uczy się rozpoznawać swoje mechanizmy obronne oraz uświadamia sobie impulsy kierujące jego zachowaniem.
Praca w podejściu psychodynamicznym koncentruje się głównie na rozmowie terapeuty z pacjentem. W drodze terapii terapeuta odbiera emocje manifestowane przez pacjenta, dokonuje interpretacji swoich doświadczeń, dzięki czemu pacjent może dokonać wglądu w mechanizmy swojego funkcjonowania.
Terapia poznawczo – behawioralna
Podejście poznawczo – behawioralne opiera się na założeniu, że nieprzystosowawcze zachowania danej osoby można zrozumieć w oparciu o teorie uczenia się, jak również uwzględniając procesy poznawcze. Według nurtu poznawczo – behawioralnego występują powiązania pomiędzy myślami, emocjami oraz zachowaniem. Przykładowo, odczuwanie lęku wiąże się z pojawieniem się myśli na temat naszego zagrożenia, co z kolei przyczynia się do zachowań mających na celu unikanie niebezpieczeństwa. Każdy z elementów (myśli, emocje, zachowanie) wpływa na pozostałe. Według podejścia poznawczo – behawioralnego jednostka aktywnie konstruuje rzeczywistość, w której funkcjonuje. Celem terapii w tym podejściu jest identyfikacja dysfunkcjonalnych myśli oraz przekonań pacjenta, rozpoznanie ich negatywnego wpływu na występowanie emocji i określonych zachowań, a następnie modyfikacja tych myśli i przekonań w celu uzyskania trwałej zmiany na poziomie emocji i zachowania.
Terapia poznawczo – behawioralna jest zorientowaną na cel, ustrukturyzowaną terapią o określonym czasie trwania. Zakłada aktywne uczestnictwo pacjenta i koncentruje się na jego bieżących trudnościach.
Terapia humanistyczno – egzystencjalna
Główne twierdzenie podejścia humanistyczno – egzystencjalnego zakłada, że każdy człowiek jest unikalnym i niepowtarzalnym bytem. Ujęcie to wskazuje również dużą wagę pojęć samoświadomości klienta oraz autonomii w podejmowaniu decyzji w odniesieniu do swojej osoby, co umożliwia mu samorealizację. Niezbędnymi elementami terapii w ujęciu humanistycznym są całkowita akceptacja klienta, autentyczne zachowania wobec niego, a także empatyczne rozumienie. Ujęcie egzystencjalne dodatkowo koncentruje się wokół lęku związanego ze śmiercią, sensu istnienia, ograniczeń życiowych.
Terapia humanistyczno – egzystencjalna ma służyć lepszemu zrozumieniu siebie, rozwojowi, zrozumieniu wewnętrznych przeżyć, realizacji potrzeby miłości, autonomii, poprawie jakości własnego życia i bliskich relacji interpersonalnych, ale także radzeniu sobie z lękami. Terapeuta w trakcie psychoterapii odpowiada za stworzenie odpowiednich warunków ku rozwojowi klienta, który w dużej mierze samodzielnie realizuje swoje potrzeby, odpowiada za tempo terapii oraz wybór tematów poruszanych w trakcie spotkań.
W podejście humanistyczno – egzystencjalne wpisują się między innymi terapia Gestalt, terapia skoncentrowana na sobie Carla Rogersa czy też logoterapia Viktora Frankla.
Terapia systemowa
Podejście systemowe opiera się na założeniu, że jednostka jest częścią danego systemu (systemem może być np. rodzina). System jest złożoną strukturą, w której występują określone, wzajemne oczekiwania oraz wymagania pomiędzy członkami. Każdy z nas jest częścią różnych systemów, które rzutują na nasze funkcjonowanie psychiczne. W związku z tym wszyscy członkowie danego środowiska np. rodzinny, nieustannie wpływają na siebie, a także uczestniczą w różnego rodzaju relacjach. Systemy mają zdolności samoregulacji, jednakże zachwianie jego stabilności wpływa na każdą jednostkę budującą dany system. Według tego ujęcia przyczyną trudności nie jest jedna osoba, lecz wszyscy członkowie danego systemu, a zmiana mająca miejsce w jednej części zawsze będzie miała wpływ na resztę systemu oraz inne osoby go tworzące.
Terapia w podejściu systemowym skupia się głównie na analizie systemu, w którym pacjent przeżywający trudności funkcjonuje. W ujęciu tym terapeuta poświęca uwagę relacjom między członkami systemu, ich wzorcom komunikacji, pełnionym rolom społecznym. Psychoterapeuta poszukuje źródeł problemów, a następnie przedstawia strategie poradzenia sobie z trudnościami.
Related Posts
Jak przygotować się na pierwszą sesję psychoterapii?
Decyzja o rozpoczęciu psychoterapii to ważny krok w trosce o swoje zdrowie...
Na czym polega psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym?
Terapia poznawczo-behawioralna (cognitive–behavioral therapy – CBT) jest terapią...
Zrozumienie różnych rodzajów terapii oraz jak wybrać odpowiednią dla siebie?
Decyzja o rozpoczęciu terapii może być nie tylko trudna, ale także...
Czym jest terapia grupowa i jakie są jej korzyści?
Istnieją różne formy terapii, dzięki którym specjaliści mogą pomóc swoim...